Een nieuwe studie heeft een sedentaire levensstijl gekoppeld aan een verhoogd risico op vroegtijdig overlijden aan allerlei oorzaken. Zelfs als men regelmatig sport. Ondertussen blijken steeds meer mensen een zittend bestaan te leiden.
Sommige mensen gebieden hun kinderen regelmatig om stil te zitten, aan tafel, op school, bij oma en ga zo maar door. Te veel wiebelen, opstaan en springen wordt vaak niet gewaardeerd. Toch zouden we aan deze kinderen beter een voorbeeld kunnen nemen.
Mortale sedentaire levensstijl
Veel mensen hebben al een zittend beroep. Daarnaast wordt het grootste deel van de vrije tijd gevuld met zittende activiteiten, al dan niet met smartphone, computer of televisie. In een Australisch onderzoek werd zelfs geschat dat mensen maar 10 procent van hun vrije tijd bewegen.
Uit een nieuwe studie, van de American Cancer Society, bleek na multivariabele aanpassing dat mensen die meer dan zes uur zitten in hun vrije tijd een 19 procent hogere kans hebben op vroegtijdig overlijden dan degenen die minder dan drie uur zitten.
Een sedentaire levensstijl kan leiden tot een hoger risico op sterfte in het algemeen en specifiek door hart- en vaatziekten, kanker, diabetes, nieraandoeningen, chronische obstructieve longziekte, pneumonitis, lever- en andere spijsverteringsaandoeningen, de ziekte van Parkinson, de ziekte van Alzheimer, zenuw- en musculoskeletale aandoeningen. De verhoging van het sterfterisico varieert van tien procent voor kanker tot zestig procent voor musculoskeletale aandoeningen.
Waarom is zitten ongezond?
Helaas kon de studie geen oorzaak en gevolg aanwijzen, maar het is wel duidelijk dat steeds meer mensen vaker gaan zitten. Ouderen en chronisch zieken zitten het meest, van deze laatste groep is dat begrijpelijk. Mogelijk is een sedentaire levensstijl ook ongezond omdat deze gepaard gaat met snacken of andere ongezonde gedragingen.
Een sedentaire levensstijl wordt in verband gebracht met hogere niveaus van triglyceriden, bloedsuiker, bloeddruk en insuline. Zitten is tevens gekoppeld aan ontstekingen veroorzaakt door obesitas. Dit zou kunnen verklaren waarom zitten verband houdt met de dood door hart-, lever- en nieraandoeningen, kanker, diabetes en COPD. Het goede nieuws is dat een uur zitten onderbreken met een paar minuten lichte activiteit, of zelfs alleen maar staan, cholesterol, bloedsuiker en bloeddruk al kan verbeteren.
Kip of het ei
Een verklaring voor het verband tussen zitten en mortaliteit door de ziekte van Parkinson en Alzheimer, evenals zenuw- en musculoskeletale aandoeningen is minder makkelijk te vinden. Mogelijk is hier sprake van een omgekeerd verband: de ziekte leidt tot een meer sedentaire levensstijl. Het risico op suïcide wordt ook verhoogd, maar niet buitensporig. Mogelijk leidt depressie tot een gebrek aan motivatie om op te staan en iets te ondernemen. Echter, het is bekend dat routine-activiteiten belangrijk zijn voor de geestelijke gezondheid. Het is dus mogelijk dat zitten een depressie verergert, wat kan leiden tot suïcide.
Conclusie
Er is meer onderzoek nodig om te achterhalen waarom een sedentaire levensstijl het risico op vroegtijdig overlijden verhoogt. Een ding is duidelijk: er is een associatie tussen zittijd en sterfte. Mensen motiveren om regelmatig op te staan en eventueel te lopen kan vele gezondheidsvoordelen opleveren.
Neem eens de trap ipv de lift – loop tijdens je werklunch een rondje met je collega’s – pak de fiets
